Tin mừng đã gieo xuống mảnh đất Hoàng Mai từ năm 1760 nhưng phải đến tận năm 1810 ngôi nhà nguyện đầu tiên được dựng nên.
Năm 1840, những giáo dân nhiệt thành đã hiến ruộng để cất dựng nên ngôi nhà nguyện thứ hai. Bà con giáo dân cũng xin tên trại Hoàng Mai thành họ giáo Phương Mai, thuộc xứ Cao Mộc, nhận Thánh nữ Têrêsa làm quan thầy.
Năm 1900, ngôi nhà nguyện đã xuống cấp và trở nên chật hẹp, giáo họ Phương Mai đã xây dựng ngôi Thánh đường mới. Trải qua 9 năm xây dựng, ngôi Nhà thờ mới hoàn thành với chiều dài 29 m, chiều rộng 11m, cao 8m được hoàn thành.
Năm 1910, Đức cha Phêrô Munõagorri Trung đã cho phép giáo họ nhận thánh Tôma Aquinô thay cho quan thầy cũ. Năm 1913, giáo họ xây dựng tháp chuông cao 21m. Năm 1918, giáo họ làm toà chính và bàn thờ, đến năm 1921 sơn son thếp vàng.
Từ năm 1982 đến nay giáo họ đã trùng tu ngôi Thánh đường, tôn tạo một số công trình như: Đài Đức Mẹ, nhà chung … làm cho giáo họ thêm khang trang.
Ngày 26 tháng 11 năm 2009, Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang đã ban Sắc nâng Phương Mai lên hàng Giáo xứ.
Bài: Sưu tầm & Biên tập